دیروز بنیاد سینمایی فارابی آمار رسمی تولیدات سینما تا اول اردیبهشت را اعلام کرد و از این فیلمها بهعنوان آثاری که در مرحله فیلمبرداری هستند نام برد. محمد(ص) (مجید مجیدی)، حماسه روزبه (علی نوری اسکویی)، آخرین داستان (اشکان رهگذر)، مادرم آسیه (کمال تبریزی)، بانویی از ماه (مجید و حمید آقاگلیان)، رنج سرمستی (جهانگیر الماسی)، راننده [ لاله] (اسدالله نیکنژاد) و بر بالهای خیال (فرهاد مهرانفر).
از این فهرست، پروژه مادرم آسیه بهگفته کمال تبریزی ساختش به دلیل فراهم نشدن سرمایه لازم منتفی شده است. بانویی از ماه نیز پروژهای است که از مدتها پیش بهدلیل مشکلات مالی تهیهکنندگانش متوقف شده است. این فیلم به کارگردانی الهام قرهخانی و امیر مهتاش مهدوی و با حضور بازیگرانی چون گلزار، معتمدآریا و مشایخی بهعنوان یک اثر انیمیشن - رئال جلوی دوربین رفت. همزمان با آغاز مشکلات مالی برادران آقاگلیان که تهیه سریال «قهوه تلخ» را نیز برعهده داشتند، این پروژه سینمایی هم نیمهکاره ماند. محمد(ص) ساخته مجید مجیدی هم جزو تولیدات سال 90 است که بهعنوان پروژه فاخر مذهبی همچنان فیلمبرداریاش ادامه دارد. مجید مجیدی این فیلم را با محوریت دوران کودکی پیامبر اکرم(ص) جلوی دوربین برده که امسال فیلمبرداریاش به پایان خواهد رسید. پروژه محمد(ص) یکی از مهمترین تولیدات سالهای اخیر سینمای ایران است.
حماسه روزبه و آخرین داستان هم اولین تجربههای بلند سینمایی سازندگانشان هستند. فرهاد مهرانفر پس از سالها مستندسازی با بر بالهای خیال به سینمای داستانی بازگشته است. رنج سرمستی نیز اولین تجربه بلند سینمایی جهانگیر الماسی بازیگر سینماست که با تهیهکنندگی محمد نشاط جلوی دوربین رفته است.
پروژه جنجالی لاله به کارگردانی اسدالله نیکنژاد هم دیگر پروژه دولتی است که فیلمبرداریاش همچنان ادامه دارد. تعداد فیلمهایی که در مرحله فیلمبرداری قرار دارند آنقدر اندک است که در ابتدای گزارش رسمی فارابی نیز به این نکته اشاره شده که «روند تولیدات هنوز شتاب چندانی ندارد.» ضمن اینکه درمیان این تولیدات بخش خصوصی حضور بسیار کمرنگی دارد. در آمار رسمی فارابی از هفت فیلم در مرحله تدوین نامبرده شده که میانشان فیلم «آیینه شمعدون» به کارگردانی بهرام بهرامیان تولیدی نیمهتمام است و مشخص نیست سکانسهای باقیمانده چه زمانی قرار است فیلمبرداری شود.
فیلم «لالایی» ساخته منیژه حکمت نیز که از آن بهعنوان اثری در مرحله تدوین نامبرده شده از تولیدات نسبتا قدیمی سینمای ایران است. «آشغالهای دوستداشتنی» ساخته محسن امیریوسفی دیگر فیلمی که در مرحله تدوین قرار دارد محصول فارابی است و «مهمان داریم» محمدمهدی عسگرپور هم با سرمایه حوزه هنری ساخته شده است. فیلم «چ» ساخته ابراهیم حاتمیکیا از دیگر تولیدات مهم سینمای ایران نیز تولید سال 91 است که هماکنون در مرحله تدوین قرار دارد. این فیلم به زندگی شهید چمران میپردازد و تهیهکنندهاش فارابی است. «شهابی از جنس نور» ساخته محمدرضا اسلاملو نیز جزو تولیدات دولتی است که در مرحله تدوین بهسر میبرد. میان فیلمهایی که در مراحل مختلف تولید قرار دارند آثاری متعلق به بخش خصوصی چون «زندگی دوگانه فیروز» (فریدون جیرانی) و «متلقو» (مسعود نوابی) در اقلیت بهسر میبرند. در آخرین ماههای حضور جواد شمقدری و تیم همراهش در سازمان سینمایی بهسر میبریم. باتوجه به انبوه مشکلاتی که سینما با آن دست به گریبان است دامنهاش از عدم بازگشت سرمایه و ریزش تماشاگران شروع و تا افزایش هزینههای تولید و نامعلوم بودن سیاستهای سینمایی تداوم مییابد.
پروژههایی که این روزها پروانه ساخت میگیرند، احتمالا زمانی آماده اکران میشوند که مدیران تازهای در سازمان سینمایی حضور یافتهاند و همین مسئله ریسک حضور بخش خصوصی در عرصه تولیدات سینمایی را افزایش میدهد. به همین دلیل از 25پروژهای که هماکنون در مرحله پیشتولید بهسر میبرند تعداد فیلمهایی که با سرمایه بخش خصوصی ساخته میشوند پرتعداد نیست.